30 Ağustos 2008 Cumartesi

Zatoichi'nin kılıç tutuşu ve görmeden vurmak

Zatoichi (座頭市) sahiden yaşamış mıdır veya sadece yazar Kan Shimozawa'nın hayal mahsulü müdür (inanmak zor) bilinmez, ama ünlü rejisör/oyuncu Takeshi Kitano (北野 武)tarafından canlandırıldığı haliyle önemli ve özgün bir figür. Önemi, iki özelliğinden geliyor. Bunlardan ilki -kuşkusuz- savaşmak/zafer için hislerin ve sezginin ne kadar önemli olduğunu her an göstermesi. İkincisi, Batı'da pek bilinmeyen bir savaş stili kullanması. Stilin adı 'Iaijutsu' (veya Iaido 居合道).
Bu teknik, esas olarak kılıç çekmek ve o an vurmak üzerine kurulu bir tekniktir. Zatoichi kılıcını, saplamak üzere tutulan bir bıçak gibi tutuluyor (yani kılıcın ucu yere yakın, sapı yukarıda). Kılıcını, baston veya dolmakalem gibi kamufle edilmiş tabancalara benzer bir yöntemle gizliyor, kör deyneği gibi kullanıyor. Iaido'nun anafikrine uygun olarak Zatoichi, zavallı/aciz/zayıf bir kör gibi görünüyor. Ama dayandığı bastonun bir kın olduğu ve içinden bir kılıç çıktığını gören (gördüğü anda ölüyor) yok. Takeshi Kitano'nun yönetip bizzat oynadığı son Zatoichi filmi (2003), Iaido'nun ruhu hakkında (merak edenlere) bir fikir verebilir. Aslında bir kılıç çekme sanatı olan Iaido'da ana fikir, 'çekilen kılıcın, hedefini vurmadan tekrar kınına dönmemesidir.' Ve her şey bir anda olur. Zatoichi ile verilen diğer önemli mesaj, görünüme asla aldanmamak gerektiğidir. Zatoichi, kibirlilere karşı mücadelesine her zaman -bu sayede- bir sıfır önde başlar ve mücadeleyi kazanır. Iaido tekniğini filmde iyi (ancak bu kadar iyi olabilir) sergileyen Kitano'nun filmi, Zatoichi hakkında çekilen filmlerin en başarılısıdır. (Film, 2003'te gösterime girer girmez Beyoğlu'nda da gösterilmişti)

Zatoichi'nin stili Iaijutsu'yu geliştiren Samurai Hayashizaki Jinsuke Shigenobu (1549-1621), 'Hayashizaki Muso-Ryu' adlı okulunda ilk öğrencilerini yetiştirdi. Bu gençlerden biri, daha sonra Tokugawa Shogun'u yani Japonya'nın Genelkurmay Başkanı olmuştur. O dönemde Japonya'nın Tenno'lar (Göğün Oğlu / İmparator) tarafından değil ,Genelkurmay Başkanları tarafından yönetildiği düşünülecek olursa, bunun önemi anlaşılır. Iaido'da kılıcın keskin tarafının yukarıya dönük şekilde kullanılması ise, daha sonra büyük Sensei/usta Hasegawa Mondonosuke tarafından geliştirilmiştir.